Sayın Üyemiz,

Türkiye İhracatçılar Meclisinden alınan bir yazıda, T.C. Ticaret Bakanlığının bir yazısına atıfla, Avrupa Komisyonu tarafından 29 Ocak 2025 tarihinde, ekonomik verimliliği canlandırmak ve AB'nin rekabet gücünü güvence altına almak amacıyla “Rekabetçilik Pusulası” (Competitiveness Compass) yayımlandığı aktarılmaktadır. Rekabetçilik Pusulasının, Avrupa Merkez Bankası Eski Başkanı Mario Draghi'nin Avrupa'nın gelecekteki rekabetçiliği üzerine hazırladığı rapordaki tavsiyelere dayandığı belirtilmektedir.

Pusulanın, AB'nin iklim nötrlüğünü sağlamayı hedeflerken, aynı zamanda geleceğin teknolojilerinin ve temiz ürünlerinin icat edildiği, üretildiği ve pazara sunulduğu bir merkez haline gelmesi için bir yol haritası çizdiği bildirilmektedir. Bu kapsamda, (1) inovasyon açığını kapatmak, (2) dekarbonizasyon ve rekabetçilik ve (3) aşırı bağımlılıkları azaltmak ve ekonomik güvenliği artırmak olmak üzere üç temel eylem alanını belirlediği ifade edilmektedir.  Rekabetçilik Pusulasına ilişkin detaylı bilgi notu Ek-1'de yer almaktadır.

Diğer taraftan, Draghi Raporu ve Rekabetçilik Pusulası'nda, karbonsuzlaşma politikaları sanayi, rekabet, ekonomi ve ticaret politikalarıyla iyi entegre edildiğinde güçlü bir büyüme motoru haline geldiği vurgulanmakta, ancak özellikle yüksek enerji fiyatları ve küresel çapta yoğun rekabetle karşı karşıya olan AB sanayilerinin verimlilik artışı açısından diğer büyük güçlerden geride kalma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu belirtilmektedir. Bahse konu sebeplerle, AB sanayi için acil bir dönüşüm planı niteliğinde kurgulanan Temiz Sanayi Mutabakatının 26 Şubat 2025 tarihinde açıklandığı bildirilmektedir.

Mutabakatın, üretimin her aşamasını desteklemeye yönelik önlemleri sunduğu, özellikle enerji yoğun sanayiler ve temiz teknoloji sektörü olmak üzere birbiriyle yakından bağlantılı iki ana sektöre odaklandığı aktarılmaktadır. Temiz Sanayi Mutabakatı, büyüme odaklı Avrupa sanayi ekosisteminin gelişmesi amacıyla (1) Daha düşük enerji maliyetleri, (2) Temiz ve sürdürülebilir ürünlere yönelik talep yaratma, (3) Temiz geçişin finansmanı, (4) Döngüsellik ve hammaddeye erişim, (5) Küresel pazarlara erişim ve uluslararası ortaklıklar ve (6) Yetenekler ve iş gücü olmak üzere altı temel alanı içerdiği belirtilmektedir.

Bu kapsamda Temiz Sanayi Mutabakatına ilişkin detaylı bilgi notu Ek-2'de, öne çıkan eylemler aşağıda özetle sunulmaktadır:

• Uygun Maliyetli Enerji Eylem Planı (6 Şubat 2025) ile sanayi, işletmeler ve haneler için enerji faturalarının düşürülmesi,
• Endüstriyel Dekarbonizasyon Hızlandırma Yasası [2025 IV. Çeyrek] ile kamu ve özel alımlarda sürdürülebilirlik, dayanıklılık ve "Avrupa'da üretilmiştir" kriterleri getirilmesi,
• 2026 yılında Kamu İhale Çerçevesi gözden geçirilerek ve stratejik sektörlerde sürdürülebilirlik, dayanıklılık ve Avrupa önceliği kriterlerinin kamu alımlarına dahil edilmesi,
• 2025'in ilk çeyreğinde düşük karbonlu hidrojenle ilgili bir düzenleme (delegated act) kabul edilmesi ve düşük karbonlu hidrojen üretimine ilişkin kuralların netleştirilmesi,
• 2025'te çelikle başlayarak sanayi ürünlerine yönelik gönüllü karbon yoğunluğu etiketi getirilmesi, ardından çimento sektörünün eklenmesi,
• Mart ayında otomotiv sektörü için bir Eylem Planı, bahar aylarında ise çelik ve metaller için bir Eylem Planı sunulması,
• AB'de üretilen temiz sanayiyi desteklemek için 100 milyar avroyu aşan bir finansman harekete geçirilmesi,
• Avrupa şirketlerinin kritik hammaddelere yönelik taleplerini birleştirmesine olanak tanıyan bir mekanizma kurulması, AB Kritik Hammaddeler Merkezi aracılığıyla toplu hammadde satın alımları gerçekleştirilmesi,
• 2026'da Döngüsel Ekonomi Yasasının kabul edilmesi, e-atıklarla ilgili mevcut kuralların daha basit, amaca uygun ve içerdikleri kritik ham maddeleri geri kazandıracak şekilde revize edilmesi, “atık sonu” kriterlerinin uyumlu hale getirilmesi, genişletilmiş üretici sorumluluğu (GÜS) basitleştirilerek dijitalleştirilecek ve hedefli olarak genişletilmesi, metal hurda kullanımının artırılması için teşvikler sağlanması,
• Trans-Bölgesel Döngüsellik Merkezleri oluşturulması, batarya geri dönüşümü için kritik olan batarya geri dönüşüm atığı (black mass) ihracatına, arz sıkıntısı yaratması nedeniyle özel düzenlemeler getirilmesi,
• Küresel rekabet ve jeopolitik belirsizlikler karşısında, bir dizi ticaret savunması mekanizmalarının ve diğer koruma araçlarının etkin şekilde kullanılması,
• Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması'nın basitleştirilmesi ve etkinleştirilmesi amacıyla, 2025'in ikinci yarısında, Komisyon tarafından kapsamlı bir SKDM inceleme raporu sunulması,

İlgili belge ve yapılan açıklamalara https://commission.europa.eu/topics/eu-competitiveness/clean-industrial-deal_en bağlantısından erişim mümkündür.

Bilgilerinizi rica ederiz.

Ek:

1. Rekabetçilik Pusulası Bilgi Notu (5 Sayfa)
2. Temiz Sanayi Mutabakatı Bilgi Notu (5 Sayfa)

Ekleme Tarihi:21.03.2025

Okunma Sayısı:20

Duyuru Detayı